Caleidoscoop

Arthur Russell - Love Is Overtaking Me

[cd, Rough Trade/Audika/Konkurrent]

Een medicijn tegen AIDS 16 jaar geleden zou de nobelprijs voor Geneeskunde en kunst hebben opgeleverd. Het zou voor alle patiënten een uitkomst zijn geweest en de geniale muzikant Arthur Russell zou wellicht nog leven. Ik ben denk ik net als vele anderen pas met Arthur Russell in aanraking gekomen door de vele heruitgaven van zijn werk. De 40 jaar oud geworden Russell is met terugwerkende kracht een legende te noemen door zijn muzikale visie en de enorme variatie in zijn werk. In de jaren 70 en 80 heeft hij zoveel verschillende dingen uitgebracht, zowel solo als in projecten als Dinosaur L, Loose Joints, Indian Ocean en Flying Hearts (met David Byrne, Rhys Chatham en Peter Gordon). Inmiddels zijn die via diverse heruitgaven en verzamelaars als weer beschikbaar gemaakt. Elke keer pak je alleen wel de cd erbij om te kijken of het echt wel dezelfde man betreft, want het loopt uiteen van Joy Division-achtige muziek en complexe avantgarde tot mutant disco, dub ambient of neo klassiek. Maar onmiskenbaar vind je die geweldige, karakteristieke en fotogenieke, pokdalige kop in het boekje. Hij is een klassiek geschoolde cellist en componist en heeft met mensen als Rhys Chatham, Glenn Branca, Allen Ginsberg en Philip Glass gewerkt. Verder heeft hij Indiase muziek gestudeerd bij niemand minder dan Ali Akbar Khan. Deze man is een klasse apart, zoveel is duidelijk. Het Audika label brengt onder de vleugels van Rough Trade steeds weer heruitgaven of zelfs nooit verschenen muziek van hem uit. En daar zijn we ze natuurlijk eeuwig dankbaar voor. Nu ook weer, want uit 8 uur nooit eerder uitgebracht materiaal hebben ze het album Love Is Overtaking Me gedistilleerd. 21 tracks van meer dan een uur die Arthur -hoe verrassend zou ik haast zeggen- weer van een andere kant tonen. Hierop maakt hij meer toegankelijke singer-songwritermuziek, waarin hij elementen van country, bluesrock, 70-er jaren folk, klassiek en zelfs pure pop verweeft. Sommige liedjes zijn zelfs enorm opgewekt en uptempo. Zijn typische, doorleefde stem maakt er overigens net als zijn eigenzinnige muziekbenadering altijd wel een succes van. Dat is hier niet anders. Zoals vaker wordt hij bijgestaan door Rhys Chatham, David van Tieghem en Jerry Harrison (Talking Heads). De productie is in goede handen van John Hammond (onder andere Billie Holiday, Bob Dylan, Count Basie, Aretha Franklin, Bruce Springsteen). Werkelijk hartverscheurend is de profetische song “I Couldn’t Say It To Your Face” waar hij aan toevoegt “but I won’t be around anymore”. Maar ook de rest is van een hoog niveau. Net als Rembrandt is hij roemloos ten onder gegaan. Zonde en onterecht! De man verdient een standbeeld.

door Jan Willem Broek

Larkin Grimm - Parplar

[cd, Young God/Konkurrent]

Als je Grimm heet moet je leven haast wel een sprookje zijn. Ik kan ook niet zeggen dat het levensverhaal van Larkin Grimm helemaal gewoon te noemen is. Ze is het kind van twee weggelopen hippie ouders, die vervolgens tot haar zesde met haar wonen in een religieuze sekte The Holy Order Of MANS. Daarna heeft ze met 4 broers en zussen en niet al te beste economische omstandigheden de school doorgeworsteld. In de pubertijd wanneer de hormonen door haar lichaam gieren wint ze wel even een volledige beurs om kunst op Yale te gaan studeren. En zo geschiedde. Ze kan niet zo goed tegen het elitaire zootje daar en gaat reizen. Na Guatemala en Thailand gaat ze een tijd in een tent wonen in Alaska. Daar wordt ze bijna opgegeten door een indiaan. Hierna brengt ze tijd door met natuurbeschermers, zwervers en andere merkwaardige mensen. Dan toch maar weer terug naar Yale, waarbij ze ook even deel uitmaakt van de band The Dirty Projectors. Ze studeert af en gaat muziek maken. In de zomer leeft ze in een tent. Tot nu toe heeft ze twee albums uitgebracht op het leuke, maar obscure Secret Eye Records. Toen kwam er een prins met een hele zware stem en die heeft haar meegesleept naar zijn Young God records. Michael Gira heet deze prins, die zich eerder ook al eens over de zwervende Devendra Banhart heeft ontfermd. Nu is er een derde album met de titel Parplar verschenen. Op dit album presenteert ze zich zoals altijd als een innemende, maar grillige selfmade vrouw. Ze wordt nu met haar bijzondere composities bijgestaan door onder meer Brian Carpenter (Beat Circus), Caleb Mulkerin en Colleen Kinsella (Fire By Fire, Cereberus Shoal), Micah Blue Smaldone en leden van Old Time Relijun en Angels Of Light. Schijnbaar moeiteloos laveert ze, soms binnen een nummer zelfs, van freakfolk naar folk, cabaret, singer-songwritersmuziek, altcountry, rock, avant-garde, Americana, neo klassiek, madrigalen en experimentele muziek. Een wat duister, licht angstaanjagend geluid lijkt continu op de loer te liggen op de achtergrond. Qua instrumentarium komt werkelijk van alles langs: banjo’s, ukeleles, violen, zang, accordeon, dobro, harmonium, gitaren, trompet, bassen en diverse percussie-instrumenten. En dan heb ik nog niet eens haar visitekaartje genoemd, want dat is toch wel haar gevarieerde, onaardse zang. Soms innemend zwoel of zwaar, dan weer getourmenteerd, fel of hees. Het is lastig haar muziek goed te duiden. Denk maar aan een carrousel van Humanwine, Spires That In The Sunset Rise, Espers, Devendra Banhart, Kimya Dawson, CocoRosie, Faun Fables, Jarboe, Hail en Jana Hunter. Een nieuw unicum openbaart zich. Eind goed al goed.

Luister Online:
Parplar

door Jan Willem Broek

Bela Emerson - Hespera

[cd, Bip_Hop]

Philippe Petit is een man naar mijn hart. Ik heb hem leren kennen via zijn oude hardcore label Pandemonium, waarop veel ijzersterke gitaarbands zijn uitgekomen. Op een dag ruilt hij dat label in voor Bip_Hop en slaat de experimentele, elektronische weg in. Dat levert vele briljante releases op en tevens wordt zijn compilatiereeks Bip_Hop Generation een heuse cult hit. Bela Emerson is een vrouw naar mijn hart. Ze is knap, maar los daarvan bespeelt ze mijn favoriete instrument de cello en houdt ze van experimenteren. Hiernaast speelt ze al dan niet live ook bij en met Strings Of Consciousness, Tim Exile, Sten Sandell, Rhodri Davies, Same Actor, Gruenrekorder en Net-Lab. Wat wil een man nog meer? Nou een volwaardig album zou na alle korte voorproefjes op veel te kortdurende schijfjes wel eens prettig zijn. Welnu, de man naar mijn hart brengt de muziek van de vrouw naar mijn hart uit op cd. Deze schijf Hespera is precies wat je er van hoopt. Bela speelt haar veelal minimale partijen op de cello als geen ander, soms haast klassiek maar veelal experimenteel en improviserend. Maar wat haar muziek zo leuk maakt - en wat haar verschijnen op Bip_Hop rechtvaardigt - is dat ze tevens werkt met elektronica en loops maakt van het gespeelde werk en deze al dan niet bewerkt door haar cellomuziek mixt. Dit levert rijke schakeringen in haar geluid op. Haar muziek laat zich eigenlijk niet echt vergelijken met andere artiesten. Je kunt hoogstens zeggen dat een wilde en vooral experimentele mix van Steve Reich, Giacinto Scelsi, David Darling, Colleen en Same Actor enigszins in de buurt komt van haar biologerende geluid. Naar de muziek van Bela luisteren is een unieke sensatie.

MP3’s:
Skinny Fingers
Cavaquin
13 11 8 5

door Jan Willem Broek

Unwed Sailor - Little Wars

[cd, Burnt Toast Vinyl/5ive Roses]

Er zijn bands die al jaren bestaan, maar door wisselende benaderingen en bezettingen nooit echt een groot publiek aan zich weten te binden. Dat wil niet zeggen dat ze slecht zijn, maar ze zijn eigenlijk ongrijpbaar. Toch heeft de band Unwed Sailor, opgericht in 1998 door onder meer Jonathan Ford, een vaste schare fans weten op te bouwen. Dat komt grotendeels door hun constante, sterke live optredens. Op cd proberen ze steeds weer wat nieuws, wat voor sommigen steeds weer een leuke verrassing is en voor anderen een onbegrijpelijk iets. Ook de bandleden komen en gaan. Er hebben leden van de Early Day Miners, Fleet Foxes, The Vogue, Damien Jurado en andere bands meegedaan in het altijd weer veranderende geheel. Ze zijn van postrock overgestapt naar haast cabareteske gitaarmuziek en toch weer naar meer minimale ambient. Nu zijn ze terug met hun vierde langspeler Little Wars, waarop ze uiteraard weer een ander geluid aan de dag leggen. Het is hun meest consistente album en eigenlijk een logische combinatie van alles wat ze tot nu toe gedaan hebben. Wellicht ook omdat ze dit album in 2002 zijn gestart en het in feite een overbrugging is van al hetgeen ertussen plaats heeft gevonden. De cd is een combinatie van 3 opnamesessies in 2002, 2004 en 2007 met steeds een behoorlijk andere line-up. Knap is dat het naadloos in elkaar overgaat en het één en toch afwisselend geheel vormt. Je krijgt zowel de ambient van Brian Eno, Harold Budd en Daniel Lanois als de meer postrock gerichte muziek van de Early Day Miners en Mogwai en de psychedelica van Pink Floyd. Alles wat de band al jaren in de mars heeft komt hier extra mooi uit de verf. Hopelijk krijgen ze hiermee ook de lof die ze al jaren verdienen. Geen strijd meer om kleinigheden, maar tevreden stappen richting grote zaken.

door Jan Willem Broek

Serena Maneesh - S-M Backward

[2cd, Smalltown Supersound/Konkurrent]

De Noorse band Serena Maneesh heeft eigenlijk nog helemaal niet zoveel materiaal uitgebracht, terwijl ze toch al zo’n 10 jaar bestaan. Het gelijknamige debuut verschijnt zelfs pas in 2005. Die slaat dan wel in als een bom. Ze combineren namelijk op zeer pakkende en avontuurlijke wijze de shoegazermuziek van My Bloody Valentine en Lush met krautrock à la Neu!, psychedelische rock van The Velvet Underground en soms de dissonante noise van Sonic Youth. De teksten worden afwisselend door een man en vrouw gezongen in het Engels. Eigenlijk kan de band zo op het 4ad label, ware het niet dat Play Louder ze al heeft gestrikt. Het heeft ze wel tours opgeleverd met Nine Inch Nails, The Dandy Warhols en Oasis (het kan niet altijd feest zijn). Eerder hebben ze al de mini albums Fixxations en Zürück (Retrospective 1999-2003) uitgebracht. Deze zijn aangevuld met een handvol tracks en nu als de dubbel-cd S-M Backwards heruitgegeven (hoewel het gewoon op één schijf had gepast). Hun sound is hier vaak nog iets rauwer, maar de genoemde referenties staan nog steeds fier overeind. Daarnaast komen ook Pale Saints, Stereolab, Amon Düül, Joy Division en Japancakes voorbij als mogelijke invloed. Hun geluid is overweldigend en ook intiem en melancholisch. Hoewel veel mensen wellicht op een echt nieuw album wachten, is dit werk een mooie zoethouder. Veel ervan is namelijk buiten Noorwegen nauwelijks verkrijgbaar geweest.

Luister Online bij Myspace:
Oxygen Please

door Jan Willem Broek

Various Artists: Filles Fragiles #2

[cd, Sonic Scenery/ Essential Dance Music]

Guuz Hoogaerts kennen mensen wellicht al van de Nieuwe Revu, maar ook bij de Subjectivisten heeft hij een groot aandeel geleverd. Maar al deze wapenfeiten verbleken als hij met zijn alias Guuzbourg de wereld wijst op het vrouwelijk schoon uit met name Frankrijk. Hij wijdt zelfs een heel aantrekkelijk blog aan deze zangeressen, ook wel zuchtmeisjes genoemd of liever nog in het Frans aangeduid als “filles sourires”. Dat zijn meisjes die niet de mooiste stem op de wereld hoeven te hebben, maar als je ze ziet of hoort slaak je even een onbedwingbare zuchtje. Kortstondige ademnood. Daar houdt het niet bij op. Nee, vorig jaar omstreeks deze tijd verschijnt er een compilatie met de titel Filles Fragiles. Hierop toont hij een keur aan zuchtmeisjes, veel nieuwe maar ook oude, geen exclusieve maar ook duidelijk niet voor de hand liggende nummers. Een uur lang bedwelmd genieten is het resultaat. Een jaar later komt hij met alweer een compilatie, Filles Fragiles #2 geheten, waarop hetzelfde concept gehandhaafd wordt. Als een prachtig boeket presenteert hij zijn nieuwste Franse veroveringen, zoals Berry, Loane, Adam Cohen & Virginie Ledoyen, Poney Express, Louis Bertignac & Carla Bruni (ja die van Sarkozy), Barbara Carlotti, Niagara, Dorval, Etyl, Little, Nôze & Dani Siciliano en de meer bekende Coralie Clément en Vanessa Paradis. Nieuw is de toevoeging van exclusieve nummers, wat de verzameling zo mogelijk nog waardevoller maakt. Wat te denken van het vroegere zuchtmeisje Liesbeth List met een nummer van Serge Gainsbourg uit 1970, dat nu voor het eerst op cd verschijnt. Of nog niet eerder uitgebrachte tracks van A Loulia, Erica Buettner (van origine Amerikaanse) en The Lovers. Ook Vanessa Contenay-Quinones (ex-Espiritu) levert een exclusieve track voor deze verzamelaar. Het merendeel is dus weer Frans, hoewel Nederland ook kan zuchten zo blijkt uit Liesbeth List, Leine en Bardo State, hier met Jo Lemaire met een nummer van hun pas verschenen prachtdebuut Mariposa. Verder is er nog een half verstopte bonus-track van het illustere Nederlandse duo Nougat. Het is één en al traktatie wat Guuzbourg de luisteraar voorzet. Als Little zingt over “Sexe, Drogue & Rock ‘N’ Roll” ben je verkocht en krijg je ook zin in het opgesomde. Een pure lustplaat om wederom in één zucht uit te luisteren. Chapeau!

Luister Online bij Myspace:
A Loulia - La Pluie Quie Tombe / Liesbeth List - L’Anamour

door Jan Willem Broek

Bas van Huizen - Nylonrijp

[cd-r, Etherkreet]

Eerder dit jaar geeft het nieuwe Nederlandse cd-r label Etherkreet een uitstekend visitekaartje af. Met sterke albums van Richard Jonas, Ezra Jacobs en Bas van Huizen. Van deze laatst genoemde animator, videokunstenaar en muzikant is toen de cd-r verschenen met de mooie titel Anachronistenmist. Hierop werkt hij met gitaar-, strijk- en stemklanken die hij omzet in melancholische zeeën van geluid, omhuld in een duistere sfeer. Deze cd kan zich meten met de groten der aarde. Nu komt hij met de tweede cd-r Nylonrijp, alweer zo’n mooie titel. Hierop maakt hij gebruik van een nylongitaar, een Chinese kalebasfluit, elektrische gitaar, stem en allerhande effecten en objecten. Ook gebruik hij een zelfgemaakte, nylongitaarmet 1 snaar. Het geluid ligt redelijk in het verlengde van zijn vorige album, wat in het geval van Bas goed nieuws is. Hij maakt weer indrukwekkende klanklandschappen vol harmonieuze ambient, glitch, dissonante tonen, drones, softnoise en allerlei elektronische bijgeluiden. Ondanks de vele gruizige klanken, kan je toch heerlijk wegdromen bij deze tot de verbeelding sprekende, diepgaande muziek. Naast de 7 delen Nylonrijp staat er ook nog een bonus epee met ouder werk op de cd van zo’n 22 minuten. Dit sluit mooi aan bij de andere stukken. Net als op zijn vorige cd neemt hij zijn eigen, unieke plek in tussen Stars Of The Lid, Encre, Greg Haines, Fennesz, Machinefabriek, Jasper TX, Svarte Greiner en Biosphere. Royaal rijp voor de rest van de wereld zou ik zo zeggen.

MP3’s:
Nylonrijp I
Nylonrijp II
Nylonrijp IV
Nylonrijp V
Nylonrijp VI

door Jan Willem Broek

Jonas Reinhardt - Jonas Reinhardt

[cd, Kranky/Konkurrent]

Het nooit tegenvallende Kranky label verkent al jaren de spannende en desolate kanten van de muziek. Dat leunt op postrock, ambient, experimentele muziek en een enkele keer zelfs op pop, waarbij de elektronica vaak een hoofdrol spelen bij al deze stijlen. Veel elektronica, maar nog nooit een echte synthesizerplaat. Dat is een doorn in het oog geweest van de Kranky mannen denk ik, want ze komen nu met een synthesizerplaat pur sang. Verantwoordelijke is de uit San Francisco afkomstige artiest Jonas Reinhardt, Hij draait al ruim tien jaar mee en ziet zijn muziek als een spirituele conversatie tussen mens, machine en de extatische waarheid van het chaotische onbekende. Op zijn gelijknamige cd combineert hij zijn analoge synthesizers met oude drummachines, waarmee hij zeer ruimtelijke composities maakt. Deze hebben een enorme diepgang, ook emotioneel, en door de warme klanken hebben ze inderdaad iets menselijks. Hierdoor mengt hij allerlei grillige geluiden en produceert hij met de drumcomputers een vette motorik. Dat geeft een angstaanjagend en warm effect tegelijkertijd. Alsof Jean-Michel Jarre ten tijde van Zoolook samenwerkt met Suicide. Het is dus geen verstilde ruimtelijkheid, maar één met een robuuste turbo-kerosinemotor meedraaiend op de voorgrond. Er zitten ook elementen van krautrock en ambient in zijn imponerende geluid. De muziek neemt je zoals hij al met het “chaotisch onbekende” aangaf mee naar onvoorspelbare bestemmingen, wat telkens verrassende momenten oplevert. Naast de genoemde namen zijn waarschijnlijk ook Neu!, Kraftwerk, Vangelis, Tangerine Dream, Cluster en Brian Eno van invloed geweest. Toch toont Jonas hier op unieke wijze aan over een volledig eigen identiteit te beschikken. Hij geeft de synthesizermuziek hier een nieuw, gewaagd en prachtig gezicht.

door Jan Willem Broek

Phasen - The Crisis Is Over

[cd-r, Distant Noise]

De eerste serie van 12 gelimiteerde cd-r releases op het Distant Noise label begint het eind te naderen. Het label is in korte tijd uitgegroeid tot een groothandelaar in uitstekende gitaar- en elektronische muziek, zij het in een beperkte oplage. Nummer 10 is van niemand minder dan de 19-jarige Amerikaan Ryan Parmer, wellicht beter bekend als Phasen. Iemand heeft al eens terecht geroepen dat wat deze jongeman in zijn heeft zitten gebotteld en verkocht moet worden door Coca Cola. Het is inderdaad een feit dat hij al verschillende ijzersterke release uit heeft gebracht op U-Cover en daarnaast op labels als Lackluster, Kettel, Quench, Ten and Tracer, Milieu, and Cheju. Hij mag dan jong zijn, er lijkt behoorlijk volwassen elektronisch goud uit zijn handen te rollen. Zijn geluid heeft wel een frisse benadering en klinkt meestal iets frivoler en moderner dan veel van zijn voorbeelden. Op zijn nieuwe cd-r The Crisis Is Over is werkelijk een beauty. Hij weet op fraaie wijze menselijke emoties te vertalen naar elektronische creaties. Hij maakt een mengelmoes aan synthesizerambient, IDM, glitch, hip hop beats, schemerige akoestische gitaren en elektro-akoestische muziek. Het levert filmische muziek op die tot de verbeelding spreekt. De onderliggende emotie is melancholie, die toch op vaak opgewekte beats worden voortgestuwd. Deze tegenstelling zorgt ervoor dat het een zeer pakkend en spannend geheel wordt. Het is ook zeer warm en menselijk te noemen. Ryan toont zich een meester in het communiceren via de muziek en dat maakt het heel bijzonder. Zijn geluid zit ergens tussen Aphex Twin, Plaid, Alias, Boards Of Canada, Modern Institute, Brian Eno en de betere werken van Jean-Michel Jarre. Ik hoop maar dat gezien de huidige economische omstandigheden zijn cd-titel een profetische waarde heeft. Aan de andere kant, geld maakt toch niet gelukkig en deze muziek wel.

door Jan Willem Broek

Various Artists: Sprigs Of Time - 78s From The EMI Archive

[cd, Honest Jon’s/Konkurrent]

Ze hebben bij het label Honest Jon’s een paar fanatici werken of wellicht een stel monniken, want ze zijn door de beroemde, klimaat gecontroleerde collectie van de “Hayes Archives” gegaan. Dit behoort nu tot de welbekende EMI firma en bestaat uit bergen vinyl. Ze hebben meer dan 150.000 78 toeren plaatjes beluisterd en of bekeken om er vervolgens compilaties van te maken. Dat heeft onder meer al de prachtige collectie Give Me Love: Songs Of The Broken Hearted - Bagdad, 1925-1929 opgeleverd. De EMI stal kent al een enorme hoeveelheid aan artiesten aan het begin van de vorige eeuw. Nu presenteren ze alweer een nieuwe compilatie met de titel Sprigs Of Time - 78s From The EMI Archive. Hierop staan 30 nummers die tussen 1903 en 1957 opgenomen zijn en alleen dat gegeven al maakt dit tot een unicum. Het moet voor de mensen van Honest Jon’s echt gevoeld hebben alsof ze een schatkamer in zijn gewandeld. Ze hebben op deze verzamel-cd niet gekozen voor een bepaald thema. Je krijgt muziek vanuit de hele wereld voorgeschoteld en in alle dan bestaande stijlen. Dat kan een jazzy rumbawerk zijn van de Cubaan Anselmo Sacasas, een Libanese song van de beroemde Fairuz, een liedje van de Amerikaan Cliff “Ukelele Ike” Edwards of een Georgisch instrumentaaltje. Je kunt het zo gek niet bedenken, van Europa en Amerika tot Afrika, Azië en Australië en van Bengaalse bedelaars, Japanse hofmuzikanten en Tamils tot aan jazzmuzikanten en fado artiesten van weleer. Leuke en onverwachte nummers, waarvan het merendeel nu hartstikke onbekend is. Het is echt een ongekende verzameling aan kunstschatten, die alleen al voor je historische besef de moeite waard is.

Luister Online:
Various Artists: Sprigs Of Time - 78s From The EMI Archive (klik op één van de tracks in het rood voor albumsamples)

door Jan Willem Broek