Caleidoscoop

Fatal Casualties - Psalm

[lp, Seja Records]

Het hangt er vast helemaal vanaf in welke tijd je geboren bent, maar de jaren 80 en 90 hebben muzikaal gezien de grootste invloed op mij gehad. Ik kan daarom nog altijd intens genieten van EBM, dark wave, new wave, avant-garde en gothic uit die tijd, maar ook van artiesten die heden ten dage op eigenzinnige wijze met deze muziek aan komen zetten. Melancholie is van alle tijden. En dat is toch precies waar het in deze muziek om draait? Het Zweedse duo Fatal Casualties is er één die van toen en nu is. De groep, bestaande uit Ivan Hirvonen en Stefan Ljungdahl, wordt namelijk al in 1986 opgericht. Tot 1991 zijn ze actief, waarbij ze veel optreden en enkele demo’s uitbrengen. In 2010 zijn er voorzichtige pogingen tot een reünie, waaruit bijna twee jaar geleden dan hun feitelijke debuut Paria voortvloeit, uitgebracht op het prestigieuze Nederlandse label Seja. Hierop is het ouderwets genieten van de betere EBM, industrial, avant-garde en dark ambient, die meermaals doet denken aan helden uit het verleden als Frontline Assembly, Skinny Puppy, Front 242, Nine Inch Nails, Virgin Prunes, Coil, Clan Of Xymox en Legendary Pink Dots, maar dan wel op eigengereide wijze. Vorig jaar verschijnt er wederom op Seja de remix cd SITM Remixes, waarop je naast nieuwe tracks ook diverse remixen vindt. De formatie is helemaal terug en sterker dan ooit!
Nu komen ze dan met het vervolg Psalm. Deze is uitgebracht op vinyl, dat in 1986 ook nog erg populair is (laat flauwe grappen gerust aan mij over, de dinosaurus die bij de cd is blijven steken). Ze brengen hier 9 nieuwe tracks die bij elkaar voor zo’n drie kwartier aan authentiek luisterplezier en avontuur zorgen. Op hun kenmerkende wijze brengen ze muziek die refereert aan de eerder genoemde artiesten, maar het is toch echt muziek van nu. Daarnaast brengen ze iets dat niet vaak meer gemaakt wordt, wat al een meerwaarde is. Verder steken de tracks ook ijzersterk in elkaar, waardoor je jezelf vrijwillig laat meesleuren in hun duistere wereld vol benevelende muziek. Het gaat allemaal meer de diepte in en de melodielijnen zijn sterker dan voorheen. Ze zijn de architecten uit het verleden die de toekomst fraai en innovatief vorm weten te geven. Voor eenieder die het mooiste uit het verleden omarmt is er nu het zaligmakende Psalm. Mooier en meer veelomvattend dan dit krijg je het zelden. Amen!





door Jan Willem Broek

Arve Henriksen - The Nature Of Connections

[cd, Rune Grammofon/Konkurrent]

Vanaf 1991 bouwt de veelzijdige Noorse trompettist Arve Henriksen gestaag aan een meer dan indrukwekkende discografie. Hij heeft een opvallend geluid, dat hij voor uiteenlopende groepen inzet, die zich veelal ophouden in de hedendaagse jazz, neoklassiek en elektronische muziek. Dat is onder meer terug te horen in de nujazz band Veslefrekk, de experimentele jazzgroep Food, de imponerende experimentele freejazz met drones formatie Supersilent (waarvan binnenkort ook weer 2 albums verschijnen) en projecten als Quaternion, Batagraf, Binary Orchid, Poolplayers, Magnetic North Orchestra, Arild Andersen Group en Christian Wallumrød Ensemble. Maar hij werkt ook samen met David Sylvian, Motorpsycho, Jan Bang, Giovanni Di Domenico, Tatsuhisa Yamamoto, Teun Verbruggen, Erik Honoré en Elling Vanberg. Vanaf de eeuwwisseling verschijnt er ook met enige regelmaat een album waarop zijn eigen naam prijkt. De fans worden het laatste jaar wel heel erg verwend, want vorig jaar verschijnt zijn prachtalbum Places Of Worship, vijf jaar na zijn laatste meesterwerk Cartography, wat begin dit jaar een schitterend vervolg krijgt met de dubbel cd Chron + Cosmic Creation. Telkens boort hij andere bronnen aan om zijn veelal melancholische muziek vorm te geven.
Met twee albums van de supergroep Supersilent in het verschiet, is er nu alweer de nieuwe cd The Nature Of Connections, uitgebracht op het innovatieve Rune Grammofon. Hij heeft zich laten inspireren door een boek over meubels maken en ziet al snel de verwantschap met zijn eigen vakmanschap. Iets maken met je hoofd en handen dat hout snijdt. Henriksen (trompet, piccolo trompet, piano) mag hier rekenen op de steun van (Hardanger) violisten Nils Økland (Christian Wallumrød Ensemble, BNB) en Gjermund Larsen (Christian Wallumrød Ensemble, Majorstuen, Gjermund Larsen Trio), cellist Svante Henryson (Regina Lund), contrabassist Mats Eilertsen (onder meer Food, Trondheim Jazz Orchestra) en drummer Audun Kleive. Het bijzondere is dat ze allen een compositie bijdragen, aangevuld met nog één van klasbak Ståle Storløkken (Trondheim Jazz Orchestra, Veslefrekk, Humcrush, Elephant9, Supersilent). Zoals vaker weet Henriksen gewoon een supergroep om zich heen te verzamelen, die dit keer allemaal in één gilde aan tafel gaan om diverse muzikale connecties te schaven tot één kunstwerk. De muziek loopt daarbij op spannende wijze uiteen van nachtelijke, desolate jazz tot (Nordic) folk, minimal en neoklassiek; of combinaties hiervan. De folkloristische elementen passen op wonderschone wijze tussen de moderne sounds en maken het geheel goed doorwaadbaar. Hij en de zijnen komen ergens uit tussen Frifot, Food, Bugge Wesseltoft, Nils Petter Molvær, Jóhann Jóhannsson en John Barry. Het is allemaal van een onaardse en intrigerende schoonheid. Henriksen toont eens te meer aan dat hij uit het goede hout gesneden is. Grote klasse!



door Jan Willem Broek

Deaf Center - Recount

[cd, Sonic Pieces/Pattern/Morr Music]

Sinds de oprichting in 2003 laat het Noorse duo Deaf Center slechts af en toe van zich horen, maar wat ze brengen is toonaangevend en van hoge kwaliteit. Geduld is een schone zaak en het wachten wordt keer op keer beloond. Tijd is ook een rekbaar begrip en past eigenlijk wel in hun tijdloze formule. Nu hebben beide leden, de schoolvrienden Erik K Skodvin en Otto A. Totland ook redelijk veel nevenactiviteiten en tegenwoordig ook andere woonplaatsen, waardoor dit alles wel te verklaren valt. Skodvin, inmiddels woonachtig in Berlijn, runt namelijk het prestigieuze label Miasmah en laat solo maar ook als Svarte Greiner en in B/B/S/ van zich horen, veelal met experimentele, duistere ambient met een neoklassieke ondertoon. Totland laat zich ook niet onbetuigd met zijn neoklassieke ambientproject Nest. Voor de fans is het smullen, want beide heren brengen ieder onder hun eigen naam eerder dit jaar al een album uit op het geweldige Sonic Pieces label; Skodvin het album Flame en Totland Pinô. Met Deaf Center gooien ze eerder al hoge ogen met de mini Neon City (2004) en de cd’s Pale Ravine (2005) en Owl Splinters. De groep kenmerkt zich door desolate en bovenal mysterieuze combinaties van neoklassieke muziek met soundscapes, waarmee ze dikwijls ter referentie worden aangevoerd. Deaf Center is dan ook een geval en klasse apart.
Nu kan je voor de derde maal dit jaar van hen genieten, want ze hebben hun krachten weer eens gebundeld. Twee artiesten, twee steden en twee jaar later leveren nu het album Recount af, waarop (uiteraard) twee tracks staan. De cd is wederom uitgebracht op Sonic Pieces, zij het op het nieuwe sublabel Pattern. Deze is gestoken in een prachtige hoes, iets waar het label zich altijd al weet te onderscheiden. En dan de muziek. De twee langgerekte stukken klokken elk rond de 13,5 minuut en bevatten langzaam voortkabbelende muziek die het midden houdt tussen neoklassiek, ambient en drones. Het eerste stuk “Follow Still” is opgenomen in 2012 te Berlijn en bevat improvisaties voor piano en gitaar, gelardeerd met elektronica en allerlei krakende geluiden. Op rustieke wijze ontvouwen de klanken zich, die wel een aaneengeregen geheel vormen. Je wordt gewillig meegevoerd naar een plek ver buiten de realiteit waar bezinning, dromen en schoonheid de dienst uitmaken. Ter referentie moet je denken aan een combinatie van Harold Budd, Nils Frahm, Rafael Anton Irisarri en hun eigen projecten. Het is heerlijk wegdrijven op lucide klanken, die toch houvast bieden voor de melancholici onder ons. De tweede track “Oblivion” stamt al uit 2008 en is opgenomen in Oslo met de hulp van klasbak Nils Frahm. Zoals gezegd speelt tijd en eigenlijk ook ruimte geen rol bij Deaf Center, dus dat deze al 6 jaar op de plank ligt maakt niets uit. De compositie, een improvisatie voor gestreken gitaar, computer en synthesizer, sluit in eerste instantie ook naadloos aan op de vorige. Hierna zwelt de muziek aan en drijf je langzaam weg. De naam is goed gekozen, want eenmaal gegrepen door de adembenemende klanken weet de muziek je inderdaad te leiden tot vergetelheid. Enkel genieten en van de bloedstollende pracht. De muziek roept naast de eerder genoemde artiesten ook associaties op met Richard Skelton, Celer, Brambles, Jóhann Jóhannsson en Stars Of The Lid. Zo mooi dat het bijna zeer doet. Het is een bij de keel grijpend meesterwerk geworden, dat gerust nog tot in de eeuwigheid mag voortduren.





door Jan Willem Broek

Mirel Wagner - When The Cellar Children See The Light Of Day

[cd, Sub Pop/Konkurrent]

In 2011 maakt de dan nog 23 jarige, in Ethiopië geboren en in Finland bij een adoptie gezin opgegroeide Mirel Wagner een verpletterende indruk met haar gelijknamige debuut. Uit het niets duikt ze op, maar ze weet met haar album een hybride van singer-songwritermuziek, blues en folk een mix van Kimya Dawson, Leonard Cohen, Syd Barrett, Nick Drake, Mazzy Star, Nick Cave en Diane Cluck neer te zetten. Ze presenteert skeletachtige songs met duistere teksten, die mede door haar fantastische stem en effectieve gitaarspel een diepe indruk weten te maken. Desolaat en melancholisch, maar toch als een warme deken. Meer dan simpelweg een belofte. Dat niveau ontstijgt ze namelijk meteen.
Maar liefst 3 jaar later komt ze met haar tweede werk When The Cellar Children See The Light Of Day, uitgebracht op het grootse Sub Pop. Hierop heeft ze in feite weinig aan haar oorspronkelijke receptuur veranderd. Wel mag ze hier rekenen op de cello, piano en harmonium arrangementen van niemand minder dan Craig Arnstrong en de ultieme productie van Vladislav Delay. Beide zijn redelijk opmerkelijk aangezien ze veelal in de meer klassieke en elektronische hoek zitten. Met Vladislav deelt ze Finland en Vladislav en Armstrong hebben samen met AGF de groep The Dolls erop nagehouden. En zo werk je plots met twee grote artiesten samen. Nu hebben ze haar sobere, melancholische sfeer geheel intact gelaten. Vladislav weet haar sound nog helderder uit de verf te laten komen, waardoor de muziek er alleen maar dieper inhakt. En in de tracks “Ellipsis” en “Goodnight” waar Armstrong te horen is, accentueert hij enkel de heerlijke droefgeestigheid en houdt zich verre van zijn gebruikelijke bombast. Kippenvel opwekkende songs, die je tot op het bot raken. Dit is schoonheid in alle puurheid en eenvoud. Dat had van mij ook gerust het dubbele van de huidige 31 minuten mogen duren.





door Jan Willem Broek

Woman’s Hour - Conversations

[cd, Secretly Canadian/Konkurrent]

Hoewel je bij een naam als Woman’s Hour wellicht een vrouwenband vermoedt, bestaat deze in 2011 opgerichte viermansformatie uit Londen voor driekwart uit mannen. Wel kunnen ze rekenen op zingend boegbeeld Fiona Jane Burgess. De overige leden zijn haar broer William Burgess (gitaar), Nicolas “Nick” Graves (bas) en Joshua “Josh” Hunnisett (keyboards). Ze hebben inmiddels drie 7”-es uitgebracht, waarop ze een heerlijk laidback geluid laten horen dat ergens tussen droompop, coolwave, indiepop en artpop uitkomt.
Ze komen nu met hun volwaardige debuut Conversations. Zonder voorinformatie moest ik bij een vrouwenuur en conversaties meteen denken aan de “vagina monologen” en verhalen over Sex & The City, chocolade en ijs. Maar eenmaal de muziek te hebben gehoord, is dit vooral bekrompenheid mijnerzijds. Fiona Jane beschikt over een heerlijk onderkoelde en toch warme stem, waarmee ze me wel enigszins aan Sade en Mazzy Star doet denken. Ze zingt vooral over de meer duistere zaken des levens. De muzikale omlijsting sluit daar nauw op aan. Enerzijds hebben ze datzelfde kale, maar mysterieuze van The xx en soms ook Portishead. Aan de andere kant bevat hun muziek ook die fijne indiepop van Beach House, Bat For Lashes en The Antlers. Daarbij hebben ze zwoelheid van Mazzy Star en Donna Regina. En hoe vaker je dit ogenschijnlijk lichte werk beluistert, des te meer weet het onder je huid te kruipen. Geweldige muziek voor de meer contemplatieve momenten of een luie, zomerse middag in het weekend. Een droomdebuut waarover het laatste vast nog niet gezegd is.

Conversations (album)

door Jan Willem Broek

JJ - V

[cd, Secretly Canadian/Konkurrent]

Het Zweedse duo JJ heeft zich min of meer onbedoeld lange tijd gehuld in mysterieuze nevelen. Lange tijd weet namelijk niemand wie er achter dit project schuilgaat. Maar zoals vaker in de muziekwereld, is het ontbreken van een website of label die de volledige informatie verstrekt daar veelal de oorzaak van. Hoe het ook zij, het zijn dus Elin Kastlander en Joakim Benon die deze groep bestieren. Laat daar geen misverstand over bestaan. Nu is het bepaald geen doorsnee band. Ze maken al sinds 2009 muziek en zijn een heerlijk vreemde eend in de leftfield popwereld met hun bijzondere aanpak. Ze combineren veelal ijle indiepop en synthpop met allerhande bijzondere geluiden en orkestraties. Daarmee weten ze op eigenzinnige wijze een stempel te drukken op de wereld van de pop.
Hun nieuwste wapenfeit is V, wat dan weer hun derde album is. Ik bedoel maar, bevreemdendheid is hun middelnaam. Ze brengen hierop harmonieuze, licht melancholische muziek die het midden houdt tussen synthpop, indiepop en neoklassiek, aangevuld met uiteenlopende samples en surrealistische zang. Door de ijle zang doen ze meermaals denken aan Amiina en Sigur Rós, terwijl ze muzikaal gezien wellicht wel meer op hebben met Fleet Foxes, Gang Gang Dance en Bel Canto. Het is een bijzonder amalgaam aan stijlen. Exotische elementen naast klassieke en pop gerelateerde. Hiermee weten ze een fijne zomerplaat af te leveren, maar dan vooral bedoeld voor de late koude nachten. Ze blijven met hun sound bepaald niet binnen de geijkte lijntjes en weten daardoor diepgang aan te brengen in hun muziek. Een ontwapenend en nieuw hoogtepunt van de twee Zweden!



door Jan Willem Broek

David Kilgour & The Heavy Lights - End Times Undone

[cd, Merge/Konkurrent]

De Nieuw-Zeelandse muzikant David Kilgour, niet te verwarren met de Canadese politicus, begint als tiener al in de jaren 70 met het maken van muziek. Hij is een waar boegbeeld voor de alternatieve pop uit zijn land geworden, wat met name door zijn inmiddels legendarische groep The Clean komt. Daarnaast heeft hij solo al veelvuldig van zich laten horen en heeft hij deel uitgemaakt van The Great Unwashed (samen met zijn broer Hamish), Pop Art Toasters (met Martin Phillips van The Chills) en Stephen. Sinds 1983 laat hij op menige releases van zich horen. Een ware, bewonderenswaardige veteraan die nog lang niet uitgespeeld is.
Dat blijkt maar eens te meer uit zijn nieuwe album met de veelzeggende titel End Times Undone. Hierop werkt hij samen met zijn begeleidingsband The Heavy Eights, zoals hij eerder heeft gedaan in 1997 op David Kilgour & The Heavy Eights en in 2011 op Left By Soft. Deze band bestaat doorgaans uit de 3t’s Tane Tokona, Thomas Bell en Tony de Raad. Of dat hier ook het geval is kan ik niet met zekerheid stellen aangezien die informatie ontbreekt. Dat maakt voor de muziek verder weinig uit, want die is van ouderwets hoog niveau. Kilgour en de zijnen weten hier weer de betere indierock en alternatieve pop neer te zetten, waar je eindeloos van kunt genieten. Ze halen hiermee het beste naar boven van Sugar, Bailter Space, The La’s, This Kind Of Punishment, The Cakekitchen, The Bats en natuurlijk The Clean. Hoewel het haast ondenkbaar is dat een artiest ruim 30 jaar op topniveau kan presteren, lijkt dit voor David Kilgour bepaald geen probleem. Hij levert gewoon weer een innemend topalbum af. Klasse!

End Times Undone (stream)

door Jan Willem Broek

Bear In Heaven - Time Is Over One Day Old

[cd, Dead Oceans/Konkurrent]

Tussen de vele beren op de weg, zoals Seabear, Minus The Bear, Volcano The Bear, Grizzly Bear, Panda Bear, Polar Bear, The Polar Bear Club en ga zo maar door, bevindt zich ook al ruim tien jaar het Amerikaanse Bear In Heaven rond bandleider John Philpot. Hij richt de groep ergens in 2003 op, nadat hij jaren in de weer is geweest met Presocratics. Met zijn nieuwe band maakt hij muziek die ergens tussen psychedelische rock, shoegaze, drones, synthpop en krautrock uitkomt. Na de eerste twee albums Red Bloom Of The Boom (2007) en Beast Rest Forth Mouth (2009), beide uitgebracht op Hometapes, tekenen ze bij het prestigieuze Dead Oceans. Hierop verschijnt in 2012 hun cd I Love You, It’s Cool. De groep heeft ondertussen diverse bezettingen gekend, met Philpot (zang, synthesizers) als constante factor. Inmiddels bestaat de groep naast hem uit Adam Wills (bas) en de kersverse drummer Jason Nazary (Darius Jones Trio, Little Women, Noah Kaplan Quartet).
Ze presenteren nu hun nieuwe cd Time Is Over One Day Old, waar ze ook kunnen rekenen op enkele gastmuzikanten. Wat meteen opvalt is dat er een zekere rust van hun geluid uitgaat. Sterke melodielijnen en harmonieën, die veeleer richting de shoegaze, indierock, lichte wave, droompop en ambient koersen en slechts een aantal die psychedelica, drones en krautrock van weleer aanboren. Daarbij incorporeren ze allerlei subtiele, exotische details. Het levert beklijvende, haast etherische songs op waarbij de lichte, zwoele maar pakkende zang van Philpot heel fraai uit de verf komt. Hij klinkt door het licht mysterieuze en ijle geluid een beetje als Ian Masters (Pale Saints), waarbij hij met enige regelmaat prachtig ondersteund wordt door vrouwelijke zang. Muzikaal gezien houden ze het midden tussen Slowdive. Lower Dens, Wildbirds & Peacedrums, Pale Saints, Snow Palms en door de elektronische inbreng ook tussen New Order, Vangelis en Boards Of Canada. Dat alles overigens geheel met een eigen smoel. Hiermee brengen ze een weliswaar luchtig, maar toch melancholisch en diepgravend album. Ik vind het hun beste tot nu toe, maar ik kan me voorstellen dat de liefhebber van de meer psychedelische en krautrock-achtige muziek hier een andere mening over heeft. Een wonderschoon en verfrissend werk!



door Jan Willem Broek

Shabazz Palaces - Lese Majesty

[cd, Sub Pop/Konkurrent]

Hoewel hip hop bepaald niet de boventoon voert in mijn platenkast, heb ik mijn klassiekers wel in de kast staan. Ik word veelal gegrepen door de pakkende teksten in combinatie met de verslavende ritmes, waarbij de meest duistere en bijtende varianten wel mijn voorkeur hebben. Meestal moet ik ook door anderen geattendeerd worden op een spraakmakende release in het genre. Heel anders gaat het bij b>Shabazz Palaces, waarbij de sensatie zich al ver voor hun debuut Black Up (2011) vooruit snelt. Het is het mysterieus duo Tendai Maraire en Ishmael Butler uit Seattle, waarbij de laatst genoemde al sinds de begin jaren 90 van zich laat horen als Digable Planets en later in Cherrywine. Altijd is het in de hip-hop hoek, maar wel met het experiment voorop. Op hun debuut laten ze ook een onconventionele en bovenal duistere mix horen van hip-hop, experimentele en abstracte muziek.
Drie jaar later is hun tweede cd Lese Majesty een feit. Hierop hebben ze de duimschroeven aangedraaid en klinkt alles nog scherper dan ervoor. Ze brengen de duistere abstracte hip-hop van Dälek, de laidback trip-hop van Tricky en de latere Massive Attack, het bijtende en treiterende van Cypress Hill, de “word” van O.C., het verleidelijke met dub geïnfecteerde van The Weeknd, de bevreemdende pracht van Zan Lyons en de avant-garde van Arthur Russell. Voeg daar nog delen IDM en ambient aan toe en je hebt het plaatje aardig compleet. Wie daar weerstand aan kan bieden weet ik niet zo goed. Het is een surrealistische maar zeer verslavende mix die ze hier weten neer te zetten. Eigenlijk zijn ze met niemand te vergelijken en dat bewijst eens te meer de meerwaarde van deze geweldige band.



door Jan Willem Broek

Porya Hatami - The Garden

[cd, Dronarivm]

Het kleine independent label Dronarivm uit Moskou grossiert in de betere ambient, drones en experimentele muziek (of een combinatie ervan). Nieuw op het label is de Iranese muzikant Porya Hatami. Sinds 2012 laat hij zijn releases het licht zien middels labels als Somehow Recordings, Nephogram, Inner Ocean, Flaming Pines, Tench en meer. Hij heeft in die tijd maar liefst 5 cd’s, waarvan twee met Lee Anthony Norris, 1 cassette met Lcoma en 4 mini albums uitgebracht. Een bewonderenswaardige output. Hij maakt experimentele muziek die veelal een gebalanceerde mix van ambient, drones, minimal en veldopnames bevat.
Porya Hatami presenteert nu alweer zijn vierde album van dit jaar. The Garden is zijn debuut en een fraai aanwinst op Dronarivm. Hij heeft zich zoals altijd laten inspireren door de natuur en in dit specifieke geval door zijn tuin met de focus op de insecten, weekdieren en geleedpotige. Hier ziet hij namelijk de vuurvlieg, spin, slak, lieveheersbeestje, bij en mier voorbijkomen, die hem niet alleen tot het maken van muziek aanzetten maar ook de zes titels voor zijn cd vormen, zij het in het Engels. Je krijgt bepaald geen kriebelige dingen voorgeschoteld, maar wel alles in het klein. Zo brengt hij uiterst gedetailleerde microgeluiden en koppelt deze aan veldopnames. Dat levert zowel intrigerende als dromerige muziek, die tot de verbeelding weet te spreken. Je waant je echt even in de surrealistische, door Godfried Bomans prachtig neergepende wereld van “Erik of Het Kleine Insectenboek”. Het is nergens bedreigend, enkel wonderlijk en dat met name door de subtiliteit waarmee de vele details gebracht worden. Qua muziek moet je denken aan een intieme mix van Isnaj Dui, Orla Wren, Francisco López, Petrels en David Newlyn. Bijzonder goed, waar je ondanks het slakkentempo vliegensvlug door ingepakt wordt en waar goed garen mee te spinnen valt. Een muggenzifter die niet intens kan genieten van deze schitterende ambient op micro-ecologisch niveau.



door Jan Willem Broek