Deel V van de plezierige helletocht langs het oeuvre van Black Sabbath brengt ons bij Master of Reality. Billy Clismo vond hem ergens in de vorige eeuw voor vijf piek in de platenwinkel (dat leggen we nog wel eens uit). Riffs, riffs en nog eens riffs maar niet op een pizzabodem.
Vorige maand was hij nog op dorp. De lokale Free Record Shop was voorzien van een nieuw behangetje en de baas kwam kijken of het er wel netjes opzat. Ik heb hem even de hand geschud. Mijn held; toen ik halverwege de jaren tachtig elpees ging kopen waren de uitverkoopbakken van de FRS dè plek om de zoektocht te starten. Nieuwe elpees die nog betaalbaar waren ook. Er zat natuurlijk wel een hoop zwijnenpoep tussen de parels, maar met dank aan mijn andere helden - die lui van NEMS - ook dikke stapels met herpersingen van de eerste elpees van Black Sabbath.
Ik was door een schoolvriendje zojuist bekeerd tot de hardrock en luisterde braaf naar Hé van Dam, komt er nog wat van? in een poging de recente ontwikkelingen te volgen. Dio vond ik gers en op aanraden van die vriend kocht ik voor vijf gulden zo'n NEMS-plaat. Volgens hem had Dio ook nog iets te maken gehad met Black Sabbath en het nummer 'Paranoid' was een favoriet uit de Top Honderd Aller Tijden, dus dat zat wel snor. Na een paar uur met diverse elpees in mijn handen gestaan hebben - ook vijf piek kun je tenslotte maar één keer uitgeven - kwam ik uiteindelijk thuis met Master of Reality. Gedaan was het met het volgen van de recente ontwikkelingen. Die gasten die dachten dat sneller ook heavier was zagen niet alleen de klepel over het hoofd, die hadden de klok van Sabbath niet eens horen lúiden.
Hoewel zich ook wel eens een ander album naar voren dringt is Master of Reality altijd mijn favoriete Black Sabbath album gebleven.
Eenvoudig omdat er geen slecht nummer op staat. In iets meer dan een half uur komen zes* goede tot briljante liedjes voorbij. Het begint nog wat moeizaam met 'Sweet Leaf,' maar wacht... Voor ik verder ga, eerst nog even iets over de hoes. Hoewel ik de voorkant uitermate tof vind, is er iets voor te zeggen dat de ontwerper zich er wel erg gemakkelijk vanaf heeft gemaakt. Vooral omdat de bandnaam in iets minder gewobbelde vorm ook weer op achterkant staat, aangevuld met de liedteksten om de ruimte maar vol te krijgen. "Goede teksten heeft dat Sabbath eigenlijk," schreef Mic over Vol. 4. Nou, ken ik díe teksten niet, en in 1984 had ik hem misschien nog wel gelijk gegeven, maar nu ik deze nog eens doorlees is het van een bedroevend niveau. Een liedje over pretsigaretten, een christelijke sneer waarvan me nog steeds niet duidelijk is of het als grap bedoeld is, nog zoiets, maar dan vanuit het gezichtsveld van Satan zelve, en een liedje over een voorbije liefde dat bij menig schoolkrant teruggestuurd zou zijn met 'misschien kun je je energie beter in iets anders steken' in de kantlijn. De enige twee nummers die tekstueel nog enigszins draaglijk zijn gaan over onvrede met de gang van zaken op aarde, waarbij er in het ene geval een kruistocht in spijkerbroek en in het andere geval een raket aan te pas moet komen. 'Die teksten dóen er toch ook helemaal niet toe!', hoor ik u denken. Okee, maar zet ze dan ook niet op de achterkant van de hoes.
Terug naar de muziek. Het begint wat moeizaam zei ik, maar ondertussen zijn we een pilsje verder en snap ik het ineens: Je hebt dat gehoest, waarna die fantastisch zware riff ingezet wordt. Om de vingers te ontzien die een paar jaar terug klem hadden gezeten in de koektrommel spande Iommi zijn snaren wat losser en aan dat donkere geluid mogen we even rustig wennen. Als dat gebeurd is volgt de break en gaan we in gestrekte draf richting solo, waarna de riff nogmaals terugkomt. Omdat Geezer tijdens die break ook ineens wakker geschrokken is klinkt het allemaal nog een stuk vetter dan in de eerste helft. We zijn los! Als 'After Forever' ingezet wordt, is het definitief feest. Vanaf nu alleen maar klappers, met net voor de grote finale nog even het zakdoekmoment. Wat dit album zo gaaf maakt is dat er in elk nummer niet één of twee, maar drie, vier of vijf goeie riffs zitten. Je hebt een intro dat goed, klinkt. Na een halve minuut doen we ineens een ander dansje dat nog beter is. En dan laat die riff van het refrein de voorgaande riffs weer moeiteloos achter zich. En ook als er teruggekeerd wordt naar een eerdere riff klinkt dat weer als een niet voor mogelijk gehouden verbetering.
Bij Paranoid en Black Sabbath is al eerder gesproken over de swing van Sabbath. Ik ben het helemaal met de heren eens. Misschien is dat ook wel waarom ik zo van Black Sabbath hou. Ik heb mijn metaal graag dansbaar. Mijn favoriete stukjes bij het geriff zijn de steevast de accenten die Geezer Butler weet te leggen. Met Iommi is het lekker hoofdknikken, maar met die basdingetjes zit ik altijd mee te zingen. Wompowompowompowomp. Alsof je je te vol gepropte mond toch leeg probeert te kauwen. Zou het soms komen omdat Tony Iommi en Geezer Butler sámen die riffs spelen? De bas is bij Black Sabbath geen pizzabodem waar Iommi zijn champignons, tomaten en plakjes chorizo overheen drapeert.** Deeg en beleg zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden zodat er uiterst smakelijke gevulde broodjes ontstaan die bij elke hap weer anders smaken. Als je van deze nummers covers luistert*** valt niet alleen op dat het goede liedjes zijn, maar vooral hoe harkerig die covers klinken. Alsof het kind van Gomez en Gunda Niemann de vijf kilometer schaatst. Ze doen hun best wel, maar ze komen niet in de buurt. Arme jongens.
Heb ik dan ook nog wat vriendelijks te melden over Ozzy? Neuh... Of toch! 'Solitude' is mooi gezongen. Heb ik dan óók nog wat vriendelijks te melden over Bill Ward? Jazeker! Het is één van mijn helden en Master of Reality zou perféct geweest zijn als de (niet slechte) tranentrekker 'Solitude' vervangen zou zijn door het van Paranoid afkomstige psychedelische desert-trans bongorocknummer 'Planet Caravan', waarop Bill zich helemaal uit mag leven. Bij de zwaardere nummers valt zijn speelse losse trommelstijl ook op, maar als trouw volgers van de schriftelijke cursus onvermijdelijke metal weten u en ik dat drummers er in de metal uiteindelijk maar een beetje bijhangen. De bas en de gitaar, daarop komen we klaar. En nergens gaat dat zo lekker als op Master of Reality.
* Embryo en Orchid zijn intro's.
** Weet u ook wat Clismo vanavond eet.
*** Er staan er vier op tribute-cd Nativity in Black. Er zijn meer liefhebbers die Master of Reality het beste album vinden. (Op N.I.B. II worden de overgebleven twee nummers gecoverd.)
door Clismo
Eindelijk...nou wat de fuck is dat 'After Forever'? Altijd een raadsel geweest. Big bad Black Sabbath gaat opeens op de E.O tour? Of was dat Iommi die in zijn eentje in de Here was geraakt?
Bonuspunten voor de culinaire metafoor. :)
Geplaatst door: OMC | 12 juni 2009 om 18:59
Ja, hoe zit dat: Moederkoek, Cola, gevulde deegdingetjes... heb ik iets gemist?
Re: EO tour: Meen me uit de Metal: A Headbangers Journey film een fragment herinneren waarin Iommi in het 'metal & Satanisme' hoofdstuk op z'n welbekende droogkloot-Brummiemanier nog maar eens benadrukt dat Sabbath altijd nietopsekopse kruizen heeft gebruikt op het podium en ook Dio is van huis uit natuurlijk zwaar van 't houtje.
Goei'n bal trouwens Billy :) Het valt me op hoe slecht ik al die Sabbathplaten eigenlijk ken, op basis van de titels komt er echt bedroevend weinig bovendrijven...
Geplaatst door: Thijs | 12 juni 2009 om 20:51
Lester Bangs had het ook al over Black Sabbath als "de eerste katholieke rockband." Ik vind dat maar een eng idee. :) Maar is Ozzy op een later album niet veel ironischer over de Jezus-cultus?
Geplaatst door: OMC | 12 juni 2009 om 21:30
alle sabbath-covers klinken idd houterig t.o.v. het origineel, alleen kyuss overtreft met hun 'into the void' de eigenlijke versie. vooral het middenstuk gaat er erg op vooruit.
Geplaatst door: bas | 12 juni 2009 om 23:21
Met een Bijbel voorhanden heb je toch geen satanisme meer nodig?
Geplaatst door: Martijn Busink | 12 juni 2009 om 23:59
jawel, anders weet je niet dat je de Bijbel voorhanden hebt ;-)
Geplaatst door: Jan Willem | 13 juni 2009 om 02:22
"Twee dingen", zoals Van Dams magister placht te zeggen.
1. Op NIB - met toch niet de minste bands met niet te misse drummers – valt op, dat het met de gitaar- en basriffs (en het samensmelten daarvan) wel snor zit. Wat ontbreekt is de aansluiting van het achterhoede op de doelverdediger. (Of het deeg op de bakplaat, zo u wilt.) Wat Jan Jongbloed was voor het totaalvoetbal, was Bill Ward voor Sabbath's rock-met-swing.
2. De diskwalificatie van onder andere een hartverscheurende aubade aan genotskruid ("I love you sweet leaf – though you can't hear") en een Nietschzeaanse tirade op zakformaat (in Jip- en Janneketaal bovendien) doen vermoeden dat exegeten Clismo en Mic volstrekt andere maatstaven hanteren voor goede rockteksten in het algemeen en die van Sabbath in het bijzonder.
Maar verder was het genot weer groot.
Geplaatst door: Mic | 13 juni 2009 om 03:23
Hehe, Mic. Dat zo zomaar kunnen. :-)
Kijk, als het nou een liedje over alcohol was geweest...
Alle ingeplakte linkjes zijn trouwens gesneuveld, maar voor wie die covers nog wil horen: http://rapidshare.de/files/47501344/A_Tribute_to_Master_of_Reality.rar.html
Geplaatst door: clismo | 13 juni 2009 om 07:53
'Sweat Loaf' van Butthole Surfers is wat mij betreft net zo goed en swingend als 'Sweet Leaf'.
Geplaatst door: OMC | 13 juni 2009 om 10:39
Check ook Rondellus eens, die hebben middeleeuwse versies, in het Latijn, van Sabbath klassiekers. http://www.sabbatum.com/
Geplaatst door: Martijn Busink | 13 juni 2009 om 17:07
En trouwens inderdaad, dat Ye Olde FRS-sentiment moeten we de jonkies toch ook maar goed duidelijk blijven maken, ja. Heb me daar in de loop der jaren een stapel klassiek metalvinyl gescoord waar een paard de hik van krijgt. En wat Billy met NEMS heeft heb ik met de Fame reissues van Maiden.
Geplaatst door: Thijs | 13 juni 2009 om 17:44