Van Cola krijg je dorst

Meestal hangt Mic B doelloos rond op het forum. Voor Vol. 4 van Black Sabbath maakt hij een uitzondering. Vierde artikel in de reeks over het vierde album van de Birminghamse fab four.

Tijdens doordrenkte zaterdagavonden met (uiteraard uitsluitend mannelijke) muziekvrienden ontstaan verhitte discussies. Naarmate er meer wordt genuttigd, worden de uitspraken bouder, de stellingnamen categorischer en de standpunten onverdraagzamer. De kampen vormen zich. Rockers versus Wavers. Beiden kinderen van de sixties, smaken gevormd in de seventies en tot wasdom gekomen in de eighties.
De stereonazi van dienst is een omnivoor die ons van alles voorschotelt. Meestal de laatste toevoegingen op Pitchfork of webzines van obscuurdere snit. Afgevinkt, vermalen en goedbevonden door de eenpersoons ballotagecommissie met zijn onafscheidelijke, regelmatig ververste, 6-Gig iPod. Elk muziekbrok wordt ons door Zappaman toegeworpen met de aanbeveling: "Dit is goed. Dit moet je horen."
Meestal volgt een moment van stilte. Dan een lichtjes meebewegen op de stoel, vingertokkelen op de tafel, analytisch ontleden, botweg instemmen of juist het tegendeel: achterover leunen, zuchten, afzeiken. In die blijken van bijval of afwijzing zijn de Rockers meesters. Het arsenaal tussen "Dit is kut" en "Pet Shop Boys" kent vele grijstinten.
De Wavers zijn doorgaans minder uitgesproken. Meestal is het wel okay, zelden wanstaltig. Aan uitsluiten doen ze niet. Dat de kuiven - met tegenwoordig nog slechts een pluk dons op het voorhoofd - het niks vinden, merk je aan een plotseling toiletbezoek of een rondje voor iedereen. Hoogstens fluisteren ze in het voorbijgaan: "Bon Jovi".
Tijdens die proeverij, waarbij de wederzijdse smaken worden afgekloven, blijven telkens een paar bands over als ijkpunten: Black Sabbath en Slayer aan de ene zijde en Joy Division en Depeche Mode aan gene.

Ik ben van de laatste tak.

Zal het dus maar eerlijk toegeven: schrijver dezes wist zo goed als niets van Black Sabbath, voordat ie dit verhaal ging schrijven. Ja, Paranoid werd nog wel herkend als het in de Top 100 Aller Tijden of de Top 2000 (tegenwoordig op plek 105) voorbij kwam. Bij concerten van Faith No More en Flaming Lips wist ie nog wel eens indruk te maken door te vertellen dat War Pigs een cover was. En als zoon van een oud-ijzerboer voelt ondergetekende zelfs een sterk gevoel van verbondenheid met Iron Man.

Maar verder?

Dat Ozzy, die kleuter in een bejaard lichaam van real-life soap "The Osbournes" op MTV, de zanger van die band was. En dat ie voor zijn vroegtijdige degeneratie best goed kon zingen.
Dat Ronnie James Dio als opvolger van Ozzy het bekende metal-handgebaar heeft uitgevonden.
Dat de bassist Geezer Butler heette. Grappige naam... Geezer Butler.
En dat de gitarist heel speciaal is, want met zijn laaggestemde gitaar school heeft gemaakt. En dat die Iommi, dat niet uit vrije wil deed. Maar, omdat ie als metaalbewerker de kootjes van zijn ring- en middelvinger was kwijtgeraakt van de hand waarmee hij akkoorden pakt. Hij kleefde er zelfgesmolten plastic protheses op en moest de snaren losser maken om ze in te kunnen drukken.

Meer niet.

Voordat metalzine Subjectivisten denkt: "We hebben een Trojaans Paard binnengehaald!"... Na dit moeizame begin, is deze Waver Metal steeds meer gaan waarderen. Eerst door de spreekwoordelijke ouwe rocker - elk dorp had er wel een; ons zandgronddorp stikte er van - die TDK's ongevraagd volteepte met Led Zep, Maiden, Priest, en ja, ook Paranoid van Sabbath. Vervolgens de lieve Sint die de niet meer zo kleine Mic midden jaren tachtig elpees van Anthrax, Metallica en Testament bracht. En nog iets later vrienden die net zo makkelijk Big Black, Butthole Surfers en Black Flag opzetten als Napalm Death, Slayer en Godflesh.
Tijdens je muzikale ontwikkeling zijn er van die omslagpunten. Van dat je het wel interessant en leuk vindt, naar dat je het echt voelt. Ik ging overstag tijdens Godflesh in Ekko. Plat voor metal. Exact wanneer? Geen idee. Streetcleaner? Slavestate? Selfless? Aan Justin, G.C. en de drumcomputer was die avond niet te ontkomen. Ik draag er nog beelden van bij. Mijn metgezel, één van de oude rockers uit het dorp, lichtte gloedvol in het blacklight op in zijn, door een tante gebreide, witte, wollen trui.
Tegenwoordig kun je geen festival meer bezoeken of er staat een Sabbath-nazaat op het podium. En dan heb ik het niet over Roadburn. Ook bij een mainstream festival als Lowlands staan gekende Sabbath-afficionados als Faith No More (weliswaar zonder Big Jim) en Eagles of Death Metal vet en hoog op de bill. En zelfs op indielieverdsfestival All Tomorrow's Parties werden we in mei vergast op Pink Mountaintops, Harvey Milk, Lords, Jesu, Electric Wizard en Sleep. Met Holy Mountain integraal maar liefst.

Toe aan het echte werk.

Volume 4 wordt door de kenners beschouwd als een van de beste en meest experimentele albums. Maar ik ken hem niet. Luisteren dan maar. En typen wat in je opkomt. Ludo styley.
Eerste de hoes. Een bewerkte foto van Ozzy met geheven armen. Tegenwoordig zou je dat met het charcoalfilter doen. Binnenin foto's van de vier leden. Ah, de drummer heet Bill Ward. Alle arrangementen aan de complete band toegeschreven. Nummers ontstaan in het oefenhok? Geproduceerd door Sabbath en Patrick Meehan, tevens hun manager, lees ik. Opgenomen in The Record Plant LA. "We wish to thank the great COKE-Cola Company of Los Angeles". Huh? Die zit toch in Atlanta?

Draaien maar.

Wheels of confusion.
Bluesy intro Gary Moore-style, gitaren zetten in... Pa-padam-pa-padam.
"Long ago I wandered through my mind
In the land of fairy tales and stories
Lost in happiness I knew no fears
Innocence and love was all I knew
It was an illusion"

Ah mooi, weg met die hippies. Gitaarbreak en weer verder. Pa-padam-pa-padam. De tekst wordt zwartgalliger: "Happiness just isn't got so easy". Mooie stem heeft die Ozzy. Break en jawel uptempo! Het lijkt wel prog. Meestal een diskwalificatie als het uit mijn mond komt. Maar nu niet.
Pieuw. Pieuw. Overvliegende, ja wat zijn het eigenlijk? Natuurlijk, dat moeten de "Wheels of confusion" zijn, waar het nummer naar is genoemd.
Weer een break. Open, weids. Daar komen de pieuw-pieuws weer. Uitgesponnen tot een solo. "The outro of Wheels of Confusion has it's own name: The Straightener", zegt black-sabbath.com. Aha. Goed nummer, deze progsymfonie. Heel wat ambitieuzer dan ik me Sabbath voorstelde.

Tweede nummer. Yes! Die ken ik. Staat op de Greatest Hits verzamelaar in de kast. Tomorrow's dream is de eerste single na Paranoid, lees ik. Dat is te horen. Vast een idee van de manager om dit nummer op single uit te brengen. Poging om het succes van toevalstreffer Paranoid te evenaren. Net zo'n nummer, inzetten met een grommende riff en gaan. Dit moet wel een stonerrockklassieker zijn al weet ik zo even geen covers. Tijdens de refreinen meerdere Ozzy's over elkaar. Hij gaat iemand (een vrouw?) verlaten. Zou Sharon al in beeld zijn? Hmm, Geezer Butler schreef de meeste teksten.

Changes. Oef, dat is die draak die op dezelfde verzamelaar staat. Pianoballade met strijkers uit een mellotron. En ongelofelijke cheesy tekst, Geezer onwaardig. Als ik me niet vergis hebben ze dit nummer pas in de jaren tachtig live gespeeld. Waarom? Schaamte? Onenigheid? Zou Ozzy de tekst zelfs geschreven hebben? Hij maakte zelf in '93 een poedersuikerversie en deed het tien later met zijn dochter nog eens dunnetjes over. Allemachtig, niks van over. Geen wonder, dat hele volksstammen Ozzy hartgrondig haten.

Gelukkig. Afgelopen. Bijkomen met FX. Iommi pielt wat op zijn gitaar. Een kort instrumentaal intermezzo zogezegd. Dat is wel even nodig. Perfect om de zoetigheid weg te spoelen.

Next! Supernaut. Tapatapatapatapatapatapa... Lekker die bekkens. Goeie riff. Lijkt wel twin. Yeah! Dit is het! Wat een intro!
"I want to reach out
And touch the sky
I want to touch the sun
But I don't need to die"

Neem me mee, Ozzy!

Was geen goed idee om een cd te kopen. Bij de elpee zou er nu een chillmoment zijn. Uitloopgroef. Naar de platenspeler toe lopen. Omdraaien. Naald erop. En weer zitten.
Nu zet Snowblind alweer in.

Net wat over gelezen. Dat het album eerst Snowblind zou gaan heten, omdat er Kilimanjaro's door schijnen te zijn gejaagd tijdens, voor en na de opnamen. Maar de platenmaatschappij vond die openlijke affectie een minder goed idee. Volume 4 is dan weer het laffe andere uiterste.
Geweldig nummer trouwens. Aan het trage aanvangstempo te oordelen, wordt er in het basiskamp nog met de sherpa's een jointje gerookt. De bron van inspiratie wordt je wel al bij het eerste couplet toegefluisterd na "Feeling happy in my vein. Icicles within my brain". Geloven doe je het dan nog niet. Maar verderop kickt de witte motor keihard in. Halleluja!

Dan Cornucopia. Wat betekent dat eigenlijk? Hoorn des overvloeds. Zou het ook weer over de ongebreidelde inname van stimulantia gaan? Ingewikkelde tekst. Geen idee dus. Goede teksten heeft dat Sabbath eigenlijk. Niet al te eenduidig, tikkeltje esotherisch en - op "Changes" na - niet lachwekkend. En meebrulrefreinen: "You're going insane. I'll try to save your brain."

Wat nu? Laguna sunrise. Oh, mijn god. Het spreekwoordelijke muzikale intermezzo. Een ballade met Spaanse gitaar en weer die ingeblikte strijkers. Tweeëneenhalve minuut ellende.

St. Vitus Dance Zo, dat begint al goed. Alle instrumenten tegelijk, plus een tamboerijn. Madchester! Hee, Sint Vitus werd aangeroepen door Middeleeuwse ravers avant la lettre om de pest af te weren. Toepasselijk. Prachtig opwekkend nummer. Die tekst ook al. Steekt vriend hart onder de riem zijn om zijn (vreemd gegane?) vriendin nog een kans te geven. Zou de gelijknamige doom metal band naar dit nummer vernoemd zijn? Jawel hoor. Meteen de selftitled en Hallow's Victim neergehaald. Lekker...

Under the sun. Nog meer opwekkends? Ha, grommende gitaren. Boogie! Een ode aan de onafhankelijke geest. I hear you, masters! Met, net als bij het openingsnummer een onuitgewerkt nummer er aan toegevoegd: de simpele uptempo rocker "Every day comes and goes".

Dat was lekker.
Nog een keer!

Maar nu eerst een cola.

(Door Mic B)

Comments

[Geplaatst door: Ludo]

"En typen wat in je opkomt. Ludo styley"

hehe :)

chickens jockin' my style. They try to copy my swagger!

aan de hand van 't stukje lijkt dit in 't verlengde te liggen van Sabbath Bloody Sabbath, dat Changes moet ik in elk geval horen. Gelukkig heb ik hier "Children of the Grave" wat hetzelfde album is op een of andere onnavolgbare wijze.

[Geplaatst door: OMC]

Hèhè metalzine. Ik ga hem maar meteen weer opzetten, ondanks megadraak Changes (die je op LP niet zo snel doorzapt.)

Voor de liefhebbers van 'Supernaut', Al Jourgensen heeft ergens in '91 een prachtige coverversie gemaakt onder de charmante noemer 1000 Homo DJ's.

[Geplaatst door: Martijn Busink]

Ik vind Changes wel aandoenlijk eigenlijk en 'niemendalletjes' als Laguna Sunrise kunnen me meestal ook wel bekoren. Ga 'm ook weer 'ns opzetten... (van cd met vage hoes en de een andere titel, Children Of The Grave geloof ik).

[Geplaatst door: Martijn Busink]

Ik zet 'm op en denk 'ingeblikte strijkers', het zal toch niet? En jawel in Changes: Mellotron! Da's nog mooier dan echte strijkers! En in Laguna Sunrise zijn ze volgens mij dan weer wél echt, hoor. :)