Het schaduwkabinet: week 41 - 2013

Wie straffeloos zijn kinderen slaat, is misschien wel een diplomaat. Misschien ook niet helemaal politiek correct zijn onze lijstjes uit het:

We luisterden naar: Agnes Obel, Oneohtrix Point Never, The Seaman And The Tattered Sail, Emily Jane White, De Jeugd Van Tegenwoordig en Eefje De Visser. En gingen naar: Pixies. En keken naar: De Wederopstanding van een Klootzak.

---

Agnes Obel - Aventine (cd, Play It Again Sam)
In 2010 debuteert de Deense zangeres en pianiste Agnes Caroline Thaarup Obel met haar geweldige cd Philharmonics. Het is heerlijk herfstige droommuziek, aangevuld met gasten op drums, gitaar en diverse strijkerinstrumenten. De singer-songwriter weet lang te teren op het succes van dit album, mede door het later nog als dubbelalbum uit te geven. Eindelijk komt ze met haar tweede worp Aventine. Haar recept is hierop eigenlijk ongewijzigd, maar ze klinkt een stuk meer doorleefd en weet hierdoor een nog grotere indruk te maken dan ze met haar debuut al deed. Haar stem is fluweelzacht en neemt je op zachte wijze mee door de minder vrolijke zaken des levens. Ook hier verkeert ze in goed gezelschap van gasten op cello, viool, altviool, gitaar en harp. Haar geweldige muziek roept fijne herinneringen op aan Sodastream, Cocteau Twins, Emiliana Torrini, Hanne Hukkelberg, Ane Brun, Joanna Newsom, Lotte Kestner, Simone White en Anja Garbarek. Maar dat alles wel op eigenzinnige wijze. Ontroerend goed!








Oneohtrix Point Never - R Plus Seven (cd, Warp)
Met dit tot de verbeelding sprekende alias produceert Daniel Lopatin (ook in Games) al sinds 2007 bijzondere, synthesizergestuurde muziek vol dromerige elementen en drones. Zijn eerste werken zijn fraai samengevat op de dubbel cd Rifts (2009). In 2010 komt hij met zijn vierde album Returnal, waarop hij heftige elektronica en zang/stemmen introduceert, maar gewoon verder gaat met waar hij goed in is: het scheppen van duistere muziek om abstract bij weg te dromen. Het volgende album Replica (2011), wederom met een R, borduurt hier op voort maar is weer emotioneler van aard. Elke keer herkenbaar en toch steeds iets anders. Uiteraard draagt zijn zesde cd R Plus Seven weer dezelfde beginletter, al lijkt deze wat gezocht. R plus seven is volgens mij ook Y, why. Hij heeft zich voor zijn nieuwe werk vast afgevraagd waarom bepaalde combinaties niet kunnen of waarom juist wel. Het resultaat is fenomenaal. Hij heeft alle onderdelen in zijn muziek meer een rol toebedeeld in plaats van ze achteloos erdoor te mixen. Je krijgt nu hortende en stotende ambient, avant-garde, minimal music en retro-synthesizermuziek. Echter weet hij al deze zaken op zulk eigenzinnige wijze te rangschikken, dat er een volslagen uniek, prachtig en biologerend geluid uitrolt met veel onverwachte wendingen. Als de hemelse synthetische koorzang en orkestraties of de orgels nog eens worden ingezet, wordt het al helemaal wonderschoon. De muziek is zo helder en strak, dat het haast lijkt op een complex geweven geheel, waar je kunt wandelen door de mazen. Zeker met de koptelefoon op ervaar je dit wonderlijke klanklandschap, waar het soms van een verstilde sereniteit en op andere momenten van over elkaar heen beukende klanken. Alsof Jean Michel Jarre struikelt over de synthesizers van Tangerine Dream en met een harde smak opbotst tegen Steve Reich, Jon Hassell en Brian Eno, maar daarna toch op abstracte wijze landt op Autechtre en Emeralds en tot stilstand komt bij Terry Riley en dat dan onder toeziend oog van Jan Hammer, Black To Comm, Disjecta en Fever Ray; hierbij mag je de artiestennamen ook gewoon husselen. Dit om maar aan te geven wat een krankzinnig goed werk dit is geworden. Zijn allerbeste!








The Seaman And The Tattered Sail - Light Folds (2cd+dvd+2lp,+poster+ansichtkaarten+downloadcodes+artwork+dingen, Facture)
En daar verscheen de postbode met een pakket van goed een kilo. Daarin het imponerende werk Light Folds van The Seaman And The Tattered Sail, waarin alles zit wat hierboven genoemd wordt. Achter dit project gaan de mannen Bill Seaman en Craig Tattersall schuil. De eerste is professor kunstgeschiedenis aan de Duke universiteit, multi-media artiest en heeft tevens in de groepen SEA, Attsea, Otic.Info.Set, sp.op.cit, Spilly And The Drops en solo met allerlei installaties van zich laten horen. Craig Tattersall ken ik al jaren van uiteenlopende projecten als Hood, The Archivist, Famous Boyfriend, The Boats, The Remote Viewer, The Sea, The Humble Bee, Theodore And Hamblin en van zijn labels Moteer, Mobeer en Cotton Goods. Maar goed, resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Bij deze twee heren echter wel. Craig brengt gitaar, piano, stoffige/analoge/digitale loops, drummachine, synthesizers, veldopnames en samples, terwijl Bill piano, zang, mixen, samples (van trompet, klarinet, strijkkwartetten), drummachine, loops, noise en andere geluiden in de strijd gooit. Hiermee scheppen ze prachtige neoklassieke klanklandschappen vol ambient, glitch, experimenten, jazz en softnoise. Het is een prachtig verstilde en uiterst subtiele mix van Stars Of The Lid, Celer, Richard Skelton, Kreidler, Dale Cooper Quartet & The Dictaphones, Tarwater, Arve Henriksen, Strawinsky, The Boats, Tapes en Olan Mill geworden. Dan is er ook nog de dvd met alle nummers, plus nog zo’n 49 extra tracks al dan niet voorzien van video’s, die van dezelfde aan de grond nagelende pracht zijn. Nu zou ik eigenlijk veel meer woorden hieraan willen wijden, maar woorden schieten gewoonweg tekort bij dit kunstwerk. Alles bij elkaar genomen brengen ze hier 674.11 minuten muziek en dat alleen al is indrukwekkend te noemen. De muziek echter gaat daar in overtreffende trap overheen. Een adembenemend kunstwerk!




Emily Jane White - Blood/Lines (cd, Talitres)
De tweede cd Victorian America van deze Amerikaanse singer-songwriter eindigt in mijn jaarlijst van 2009. Met haar fantastisch warm hese, jazzy stem en verbluffende liedjes op piano, orgel en akoestische gitaar weet ze diepe indruk te maken. Door diverse gasten op gasten op cello, zang, viool, pedal steel, gitaar, bas, contrabas en drums worden de songs al helemaal opgeleukt. Een jaar erna eindigt ze nog hoger in mijn jaarlijst met Ode To Sentience. De melancholische singer-songwritermuziek met folk- en rockinvloeden worden hier zo mogelijk nog fraaier en emotioneler ten uitvoer gebracht. Ter referentie moet je denken aan artiesten als Marissa Nadler, Essie Jain, Shannon Wright, Our Broken Garden, Nancy Elizabeth, Hope Sandoval, Tindersticks, Lisa Germano, Nick Cave en Cat Power. Is dat op haar vierde cd Blood/Lines 3 jaar later anders? Ja een beetje wel. Ze is naast akoestische gitaar en piano meer met synthesizers, elektrische gitaar en orgel gaan werken en heeft er echt de tijd voor genomen. Ook de toevoeging van synthetische en echte strijkarrangementen zijn nieuw, waarbij ze geholpen wordt door cellist/arrangeur Shawn Alpay (John Vanderslice, Matt Pond). Verder kan ze rekenen op zangeres Marissa Nadler en andere gasten op drums, bas, klarinet, cello en elektrische gitaar. Het is haar meest persoonlijke werk geworden. De muziek is meer verzorgd, maar ook rijker en meer gelaagd. De emoties zijn rauwer en de atmosfeer is meer duister en soms zelfs spookachtig. Al met al levert dat prachtig bezwerende muziek op, die diepe snaren weet te raken. Haar mooiste cd tot nu toe.




Pixies, 05-10-2013 @Paradiso, Amsterdam
Ik heb de Pixies nu 4x gezien. In 1990 in de Amsterdamse Paradiso heeft de diepste indruk gemaakt. Toen Black Francis, Joey Santiago, David Lovering en Kim Deal toen het podium betraden, kreeg ik bergen kippenvel. En het concert was van a tot z fantastisch net als hun muziek. Met Black Francis als groots performer en Kim Deal als wandelend lustobject voor velen toen nog. Ja wij konden toen al verder kijken dan het innerlijk alleen. De twee keer erna heb ik ze in de HMH gezien met dezelfde bezetting als in 1990. De eerste keer bij een korte reünietour in 2004 en de tweede keer in 2009 bij hun Doolittle-tour, waar ze vieren dat het album Doolittle 20 jaar is geworden. Beide keren waren oké, maar weinig echte kippenvelmomenten. Kim was grappig maar ouder en dikker, net als Black Francis. Gewoon lekker meeschreeuwen dus op bekend materiaal.
Ditmaal staan ze wel weer in Paradiso, daar waar ze horen! Na de band met zelfkennis, Yuck, treden ze aan. Kim Deal is er niet bij, maar de 50-jarige Kim Shattuck van The Muffs, White Flag en The Pandoras bekleedt de Kim-rol. Haar stem lijkt overigens verdraaid veel op die van de andere Kim, zij het wat zachter. Het concert opent wat sloom met nieuw materiaal; goed voor de persfoto’s dat wel. De fotografen zijn inderdaad vertrokken als ze hard beginnen te spelen en het oude materiaal naar boven halen. Dan heb ik toch weer kippenvel. Zodra ze weer nieuw materiaal spelen zakt dat snel. Slome, dromerige muziek, waarbij Black Francis heel mooi gaat zingen. Gelukkig wisselen ze dat steeds af met de betere nummers uit het verleden, met zelfs een flink aandeel van hun debuut. Kortom: niet een beste concert van de Pixies ooit, maar wel een avond die de moeite waard was.

---

De Wederopstanding van een Klootzak (Guido van Driel)
'Stuur het filmpje maar naar James Joyce.' Het wordt nog eens wat met de Nederlandse cinema. Yorick van Wageningen heeft zichzelf in Hollywood heruitgevonden als vetklepperige bad guy, en gaat hier los in een Tarantino-mozaïek. De Wederopstanding probeert heel ambitieus wel iets meer dan geweld te zijn. Daarover zo, want de beste scenes zijn toch voor Van Wageningen als het gangsterbaasje in de 'securitybusiness'. 'Is er nog kroepoek?' vraagt een kompaan, 'Nee', zegt Van Wageningen terwijl hij het laatste stukje in de mond propt. De loan sharks zien eruit als Peter Pan Speedrock-fans. De opmerking over James Joyce, volgt tijdens een 'bedrijfsuitje', en is naast een toepasselijke literaire verwijzing ook gewoon de naam van de oppergangster. Jeroen Willems mag de man in één scene met een rant over parkietjes (!) smakelijk neerzetten. Naast de maffiose ontwikkelingen (onder meer op een soort Sensation White) zien we in een spiegel-verhaal een donkere asielzoeker. Hier heeft de film het lastig. De Wolkenatlas stijgt niet echt op. Ik hoopte dat de jongen als een soort voodoo-schaduw van de gangster zijn 'goede' herboren kant zou moeten voorstellen. In een droom komt dat idee even dichtbij. De latere vervlechting van de lijntjes is echter wat moeizaam. Klein minpunt, van een verder zeer toffe graphic novel-verfilming (Taste of Tea-style!). Of zoals een gangster zegt. 'Ik weet goeie cinema te waarderen ja.'

---

De Jeugd Van Tegenwoordig “Ja, natúúrlijk!”
Na drie meesterwerken op rij denk je: zouden ze het nog eens flikken? Bij De Formule dacht ik nog, een beetje te veel op Lowlands gericht. Bij Een Barkie (geweldige clip): dat is wel erg poppie. Maar toen was er Prinsjesdag en dat stemde toch weer erg hoopvol en toch de cd gewoon maar weer besteld. Ik heb nog lang niet alles verstaan maar da's nou net een van de charmes, dat er na twintig draaibeurten alsnog een muntje kan vallen. Een andere charme die nog steeds niet vermoeit is Bas Brons productiewerk: hiphop, dance en good ol' synthfunk smelten samen met die teksten tot een onweerstaanbaar geheel. Teksten die vaak melig zijn maar soms ineens serieus, zoals in het prachtige Mysterie van de koude schouder. Het antwoord op de vraag uit het begin van dit stukje luidt dan ook volmondig: “Ja, natúúrlijk!”.


Eefje De Visser Het Is
Meer Nederlands(talig) product en zeer fraai bovendien. Eefje heeft om te beginnen een stem waar ik al van smelt, zoals ook bleek in haar Blondie-cover aan de DWDD-tafel. Normaal val ik bij het woord 'singer-songwriter' al bijna in slaap, maar behalve haar stem is vooral het geluid ook opvallend goed. De liedjes zijn al leuk, maar door die zeer knusse productie en daarenboven een fraaie instrumentatie – atlijd subtiel – krijgt het werkelijk iets magisch. Een warm bad, heerlijk voor dit jaargetijde. Tivoli is uitverkocht en terecht, want Eefje De Visser is een van de beste jonge muzikanten van Nederland.

Comments

[Geplaatst door: Jan Willem]

Inderdaad een prachtige stem die Eefje! Ze is ook verder sympathiek vind ik; geen aanstelster, geen zie mij eens breekbaar wezen...gewoon oprecht en met een gouden keel; alleen moest ik erg wennen aan dat Nederlands...

[Geplaatst door: Martijn Busink]

Ik moet nog steeds een beetje wennen aan al die Nederlanders die moeten wennen aan hun eigen taal (of het komt de laatste tijd toevallig vaak ter sprake). ;)

[Geplaatst door: Jan Willem]

Is dat zo moeilijk voor te stellen dan? Het is toch veel meer confronterend en te volgen dan in andere talen? Ik zie de zang vaak als onderdeel van het geheel en vind sfeer meestal belangrijker dan de boodschap. In het Nederlands kan je er niet omheen en het niveau van de teksten is dikwijls dusdanig slecht of onbenullig. Zeker bij pop en singer-songwritermuziek.
Dan heb ik toch echt liever "where the wild roses grow" dan "waar de wilde rozen groeien".

[Geplaatst door: Martijn Busink]

Hoewel ik veel talen zo beluister als jij beschrijft (en bij sommige muziek die ik luister is het vast een zegen dat ik het niet versta), maar uiteindelijk vind ik 't toch ook leuk als je teksten verstaat zonder nadenken. Dat gaat met de jaren met Engels ook steeds meer die kant op. Het creëert inderdaad juist een afstand die ik uiteindelijk toch tekort vind doen aan veel muziek, behalve dan van die erg genrespecifieke dingen zoals black metal en reggae, waar het toch een soort 'placeholder text' is. :)

[Geplaatst door: Jan Willem]

Maar dan bedoelen we het niet heel anders. Bij sommige genres past het en bij andere heb je die afstand of hoef je het niet te verstaan.

Maar bij singer-songwriters wordt het vaak zo netjes of heel goed gearticuleerd dat het wel heel erg op de voorgrond komt. Op het debuut De Koek vond ik dat meer dan deze nieuwe schijf.
En ik vind ze alle 2 goed, dus dat is het belangrijkste.

[Geplaatst door: Martijn Busink]

Nee, niet elke taal kan op elke muziek, da's ook weer zo. Vaak hebben tekst en muziek zich om elkaar heen gevormd. Dus heel Amerikaans georiënteerde muziek kan raar klinken in een andere taal dan Engels. Wat niet betekent dat je er niet aan kan wennen.

Het is meer dat ik soms denk dat je je comfortabel kan wanen doordat het je moedertaal niet is terwijl de tekst juist keihard zou moeten aankomen. Laatst ook een discussie over Nederlandse hip hop gehad met iemand en die begon over dat Nederlanders dan zo raar praten. Nee, die Amerikaanse rappers praten normaal in de oren van Engelstaligen. :)

Anyway, soms denk ik dat het dus een beetje een schild is die voor Engelsen en Amerikanen helemaal niet opgaat. Ik merkte dat bij mezelf toen ik een jaar of 10 geleden meer Nederlandse muziek ging luisteren dan ik voorheen gedaan had, als een soort integratiecursus zeg maar.